طرز تهیه سرشیر غلیظ از شیر با 16 نکته طلایی به روش بازاری
به گزارش دروازه پرشیا، سرشیر یکی از محبوب ترین انواع لبنیات سنتی و پرچربه که برای هواداران زیادی داره. شما می تونید سرشیر رو با استفاده از شیر گاومیش یا گوسفندی محلی، تازه و پرچرب یا با ترکیب شیر گاو و خامه یا شیر خشک پرچرب در منزل درست کنید. یادتون باشه، کیفیت و اندازه سرشیر بستگی زیادی به نوع شیر داره. با این مقاله از در همراه ما باشید تا طرز تهیه سرشیر خانگی به چند روش مختلف رو به شما آموزش بدیم.
طرز تهیه سرشیر خانگی در یک نگاه
برای تهیه سرشیر خانگی، اول شیر تازه و پرچرب (ترجیحا شیر گاومیش یا گوسفند) رو داخل قابلمه استیل یا لعابی بریزید و هم بزنید تا یکنواخت بشه؛ بعد روی حرارت ملایم بذارید تا کم کم گرم بشه و کف و لایه چربی روی سطح جمع بشه؛ وقتی شیر کمی جوشید، حرارت رو کم کنید و اجازه بدید به مدت 5 تا 10 دقیقه آروم قل بزنه. سپس، قابلمه رو از روی حرارت بردارید و به مدت 30 تا 45 دقیقه در دمای محیط استراحت بدید تا لایه چربی کمی سفت بشه؛ بعدش بدون هم زدن داخل یخچال بذارید و حداقل 6 تا 8 ساعت صبر کنید تا سرشیر کاملا بسته بشه. وقتی لایه چرب شکل گرفت، اون رو با کفگیر به آرومی جدا کنید و توی ظرف دربسته داخل یخچال نگه دارید.
برای مطالعه جزییات، مواد لازم و مراحل درست کردن سرشیر خانگی ادامه این مطلب رو مطالعه کنید.
مواد لازم برای تهیه سرشیر خانگی
| مواد اولیه | اندازه مورد احتیاج |
| شیر پرچرب (ترجیحا شیر گاومیش یا گوسفند محلی) | 2 لیتر |
| نان و انواع عسل، مربا یا شیره | برای سرو با سرشیر |
مدت زمان لازم برای آماده سازی مواد اولیه: حدود 10 دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه سرشیر خانگی: بین 7 تا 10 ساعت
مراحل طرز تهیه سرشیر خانگی
طرز تهیه سرشیر خانگی برای صبحانه و عصرانه با استفاده از شیر گاومیش یا گوسفندی محلی، تازه و پرچرب یا با ترکیب شیر گاو و خامه یا شیر خشک پرچرب قابل انجامه.
مرحله اول: شیر رو آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه سرشیر خانگی، باید شیر تازه و پرچرب رو در قابلمه مناسبی بریزید. برترین انتخاب شیر گاومیش یا شیر گوسفنده؛ چون این شیرها چربی بیشتری دارن و سرشیر غلیظ تر و سنگین تری می دن. اگر شیر گاومیش یا گوسفند نداشته باشید، شیر گاو پرچرب هم جواب می ده؛ ولی حجم سرشیر کمتر می شه. شیر رو باید توی یه قابلمه استیل یا لعابی بریزید. این مرحله مهمه، چون هر گونه ناخالصی یا کم چرب بودن شیر، کیفیت سرشیر رو کاهش می ده. یادتون باشه، قابلمه ای که انتخاب می کنید باید تمیز و خشک و ترجیحا نچسب باشه تا شیر ته نگیره. بعد از ریختن شیر توی قابلمه، شیر رو هم بزنید تا یکنواخت بشه.
در صورت تمایل، برای خرید شیر پرچرب می توانید به روش های و اینترنتی به فروشگاه های مراجعه کنید.
مرحله دوم: شیر رو گرم کنید
حالا قابلمه حاوی شیر رو روی حرارت ملایم قرار بدید تا به آرومی گرم بشه. در این مرحله، باید دقت کنید که شیر به تدریج داغ بشه؛ یعنی لازمه از داغ کردن سریع شیر روی حرارت زیاد خودداری کنید؛ حرارت زیاد باعث می شه شیر ته بگیره. حدود 15 تا 20 دقیقه زمان لازمه تا شیر به دمای جوش نزدیک بشه. وقتی روی سطح شیر حباب های کوچک ظاهر شد و کم کم کف سفید و چرب روی سطح جمع شد، حرارت رو حسابی کم کنید.
شیر باید به مدت 5 تا 10 دقیقه به آرومی قل بزنه و شدید نجوشه؛ وگرنه بافت سرشیر خراب می شه و اصلا فرم نمی گیره. توجه داشته باشید، هدف از انجام این کار جمع شدن چربی روی سطح و شکل گیری لایه اولیه سرشیر هست.
مرحله سوم: شیر رو استراحت بدید
در این مرحله از طرز تهیه سرشیر اردبیل، بعد از اینکه شیر کمی جوشید و کف روی سطح شیر شکل گرفت، قابلمه رو از روی حرارت بردارید و اجازه بدید در دمای محیط برای 30 تا 45 دقیقه خنک بشه. این زمان لازمه تا لایه چربی روی سطح شیر کمی سفت بشه و آماده بسته شدن باشه.
مراقب باشید اصلا شیر رو هم نزنید؛ چون هم زدن باعث می شه لایه چربی مخلوط بشه و سرشیر شکل نگیره. بعد از این استراحت اولیه، قابلمه رو بدون درپوش یا با درپوش نیمه بسته داخل یخچال بذارید. برای تشکیل کامل سرشیر، حداقل 6 تا 8 ساعت زمان لازمه که قابلمه توی یخچال باقی بمونه. بهتره این مرحله شب تا صبح یا حتی بیشتر طول بکشه تا لایه سرشیر کاملا ضخیم بشه.
مرحله چهارم: سرشیر رو جدا کنید
بعد از اینکه شیر کاملا سرد شد و لایه چربی روی شیر بسته شد، با یاری یه چاقوی تیز دور سرشیر رو برش بزنید. حالا با استفاده از یه کفگیر بزرگ، لایه سرشیر رو به آرومی بردارید. این کار رو باید با دقت و حوصله انجام بدید تا سرشیر کاملا از شیر جدا بشه و تکه تکه نشه.
بعدش سرشیر جدا شده رو داخل ظرف شیشه ای یا پلاستیکی دربسته بریزید و داخل یخچال نگه دارید. سرشیر تازه معمولا برای 2 تا 3 روز در یخچال تازه می مونه. هر بار برای برداشتن بخشی از سرشیر از قاشق تمیز بهره ببرید تا کیفیت سرشیر حفظ بشه.
مرحله آخر: سرشیر خانگی رو سرو کنید
شما می تونید این سرشیر خونگی خوشمزه رو در وعده های صبحانه یا عصرانه همراه با نان تازه ()، عسل، مربا ()، شیره خرما () و شیره انگور () سرو کنید.
در صورت تمایل، برای خرید عسل، مربا، شیره خرما، شیره انگور و انواع نان می توانید به روش های حضوری و اینترنتی از فروشگاه های مراجعه کنید.
روش تهیه سرشیر با خامه
در طرز تهیه سرشیر با خامه، اول باید شیر تازه و پرچرب رو داخل قابلمه بریزید و کمی هم بزنید تا یکنواخت بشه. بعد این قابلمه رو روی حرارت ملایم بذارید و اجازه بدید شیر کم کم گرم بشه تا وقتی که بخار بکنه و کف و چربی روی سطحش جمع بشه؛ حالا می تونید اندازهی خامه تازه (بدون مواد نگهدارنده و شکر) بهش اضافه کنید و با یه قاشق تمیز به آرومی مخلوط کنید تا لایه چربی غلیظ تر و کرمی تر بشه.
بعدش قابلمه رو از روی حرارت بردارید و اجازه بدید شیر در دمای محیط کمی خنک بشه. پس از خنک شدن، قابلمه حاوی شیر رو با کمترین تکان ممکن بردارید و داخل یخچال قرار بدید؛ بعد از چندین ساعت (حداقل 8 ساعت) وقتی لایه چرب روی شیر بسته شد، با قاشق سرشیر رو جدا کنید و داخل ظرف دربسته نگه دارید.
برای خرید می توانید به روش های حضوری و اینترنتی از فروشگاه های مراجعه کنید.
روش تهیه سرشیر با نشاسته
اگه می خواید یه نسخه سریع و کمی غلیظ تر از سرشیر درست کنید، می تونید طرز تهیه سرشیر با نشاسته رو امتحان کنید. برای این منظور، اول شیر تازه و پرچرب رو داخل قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم بذارید تا کم کم گرم بشه؛ حالا حدود یه قاشق غذاخوری نشاسته (مثل نشاسته ذرت یا گندم) رو توی کمی شیر سرد حل کنید و آروم به شیر داغ اضافه کنید. این ترکیب رو همزمان هم بزنید تا یکنواخت و بدون گلوله بشه.
وقتی شیر آغاز به قل زدن کرد و کمی غلیظ شد، قابلمه رو از روی حرارت بردارید و بذارید در دمای محیط کمی خنک بشه و بعد داخل یخچال قرار بدید؛ بعد از چند ساعت، لایه غلیظ و کرمی روی شیر بسته می شه که همون سرشیره.
برای خرید می توانید به روش های حضوری و اینترنتی از فروشگاه های مراجعه کنید.
روش تهیه سرشیر خشک
طرز تهیه سرشیر خشک به این صورته که اول باید سرشیر تازه و غلیظ رو مطابق یکی از رسپی های بالا آماده نموده و با دقت از شیر جدا کنید؛ بعد سرشیر رو داخل صافی تمیز یا پارچه نخی بذارید تا آب اضافیش گرفته بشه و بافتش سفت تر و خشک تر بشه. البته با فشار آرام دست یا پشت قاشق هم می تونید آب اضافی سرشیر رو خارج کنید.
سپس، سرشیر رو داخل ظرف دربسته در یخچال نگه دارید. برای ماندگاری بیشتر باید سرشیر رو همونطور روی پارچه تنظیف برای مدت طولانی تری در محیط خنک قرار بدید تا رطوبت اضافی کاملا از بین بره.
روش تهیه سرشیر صنعتی
طرز تهیه سرشیر صنعتی کمی با روش خانگی فرق داره و به شکل کاملا مکانیزه انجام می شه: برای این منظور، اول شیر تازه و استاندارد رو با اندازه چربی معین وارد دستگاه کره گیر یا جداکننده چربی می کنن تا لایه چربی شیر جدا بشه. بعد این چربی جمع آوری شده تحت حرارت کنترل شده در همزن های صنعتی تا حد معینی گرم و یکنواخت می شه تا بافتی صاف و کرمی پیدا کنه.
سپس برای جلوگیری از رشد باکتری و ماندگاری بیشتر، سرشیر رو پاستوریزه و بسته بندی می کنن؛ در نهایت سرشیر صنعتی با درصد چربی معین، بافت یکنواخت و قابلیت نگهداری طولانی آماده فروش و مصرف می شه؛ بدون اینکه احتیاجی به استراحت طولانی یا خنک شدن تدریجی مثل سرشیر خانگی باشه.
نکات مهم در طرز تهیه سرشیر
- حتما از شیر تازه و پرچرب بهره ببرید چون اندازه چربی شیر مشخص کننده کیفیت و حجم سرشیر خواهد بود.
- شیر رو روی حرارت ملایم گرم کنید و اجازه ندید جوش شدید بزنه تا شیر ته نگیره و سرشیر خراب نشه.
- وقتی روی شیر کف و لایه چربی جمع شد، حرارت رو کمتر کنید و بذارید چند دقیقه آروم قل بزنه تا چربی روی سطح منسجم بشه.
- بعد از جوشیدن، قابلمه رو از روی حرارت بردارید و اجازه بدید شیر در دمای محیط کمی خنک بشه تا لایه سرشیر سفت تر بشه و برای سرد شدن کامل آماده باشه.
- سرشیر وقتی داخل یخچال چند ساعت بمونه، ضخیم و کرمی می شه؛ پس شکیبا باشید و عجله نکنید.
- وقتی سرشیر بسته شد، با قاشق به آرامی جدا کنید و داخل ظرف دربسته بریزید تا بافتش آسیب نبینه و تازه بمونه.
- هر بار که می خواید سرشیر بردارید، از قاشق تمیز بهره ببرید تا باکتری وارد نشه و کیفیتش حفظ بشه.
بیشتر بخوانید:
فوت و فن های خوشمزه شدن سرشیر
برترین شیر برای تهیه سرشیر خانگی کدومه؟
از شیر تازه و پرچرب بهره ببرید؛ ترجیحا شیر گاومیش یا گوسفندی که برترین نتیجه رو می ده.
می تونیم از شیر کم چرب استفاده کنیم؟
می شه، ولی سرشیر کم چرب تر و حجمش کمتر می شه.
چقدر طول می کشه سرشیر توی یخچال بسته بشه؟
حداقل 6 تا 8 ساعت؛ ولی هر چی بیشتر بمونه نتیجه بهتر می شه.
می شه سرشیر رو با حرارت زیاد درست کنیم؟
نه، حرارت زیاد باعث می شه شیر ته بگیره و سرشیر خراب بشه؛ پس حرارت ملایم کلید موفقیته.
سرشیر تازه رو چطور نگه داریم؟
داخل ظرف دربسته توی یخچال بذارید و هر بار با قاشق تمیز بردارید؛ در این صورت، معمولا 2 تا 3 روز تازه می مونه.
می خوام سرشیر غلیظ تر بشه، چیکار کنم؟
از شیر پرچرب تر بهره ببرید یا کمی خامه تازه موقع گرم کردن شیر اضافه کنید.
فرق سرشیر خانگی با صنعتی چیه؟
سرشیر خانگی طبیعی و بدون مواد نگهدارنده ست و بافتش به شیر و مدت زمان خنک شدن بستگی داره؛ سرشیر صنعتی یکنواخت، با درصد چربی معین و ماندگاری طولانیه و به صورت کاملا مکانیزه بدون احتیاج به خنک شدن طولانی مدت انجام می شه.
می تونیم سرشیر رو فریز کنیم؟
بهتره فریز نکنید چون بافت کرمی ش تغییر می کنه و ممکنه آب بندازه.
طرز تهیه سرشیر دزفول با سرشیر اردبیل چه فرقی داره؟
سرشیر دزفول سبک تر و کرمی تره و سریع تر بسته می شه؛ در طرز تهیه سرشیر دزفول معمولا از شیر گاومیش یا گوسفند محلی استفاده می کنن. در حالی که سرشیر اردبیل غلیظ تر و سنگین تره و برای درست شدن احتیاج به شیر پرچرب تر و سرد شدن طولانی تر داره.
منبع: افق کوروش