مرکز فرهنگی اروپا در سال 2018، لیوواردن یا لیوورت ؟
به گزارش دروازه پرشیا، مرکز فرهنگی اروپا در سال 2018، تا به امروز با اسامی همچون لیوواردن (Leeuwarden)، لیوورت (Ljouwert)، لیووادن (Liwwadden) داشته است و هنوز هم ممکن است، اسمش تغییر کند.
میدان اولدهوفسترکرخوف (Oldehoofsterkerkhof)، در شهر لیوواردن، مرکز استان فریسلند هلند، دارای تاریخی عجیب و شگفت انگیز است. قلعه نیمه سازی به نام دی اولدهوف در این منطقه وجود دارد که سرپا ماندنش از برج کج پیزا هم اسرارآمیزتر است. موزه ملی سرامیک پرنس سوف (Princessehof) خانه ای بازسازی شده است که وسایلی از مینگ مغولی، نقاشی هایی از پیکاسو، خانه کودکی نقاش هلندی موریس اشر خالق نقاشی های بدون انتها روی چوب، آبشارهای عجیب، در خود دارد.
اما از همه عجیب تر Lân fan taal (در زبان فریسی معنی سرزمین زبان ها دارد) است. خانه ای که هزاران زبان را میزبانی می نماید. از این گذشته، این ساختمان این روزها میزبان قسمتی از برنامه مرکز فرهنگی اروپا از طریق هلند است. این ساختمان 6720 زبان زنده دنیا را برای بهتر شناخته شدن، در یک کاتالوگ چهارچوبی، به دنیا معرفی می نماید. در این میان زبان فریسی، زبان اصیل هلند و استان فریسلند هم معرفی خواهد شد. فرصت مناسبی است که پرده از راز صد نامی بودن لیوواردن که از قرن های یازدهم تا نوزدهم ادامه داشته است، برداریم. بالاخره لیوواردن کدام است، لیوادن، لیوورت، لیوارد، لیوف یا حتی لئوادیا؟
مدیر اجرایی و تنظیم نماینده برنامه های سرزمین زبان ها می گوید:
ما کوشش می کنیم که زبان ها را زنده نگاه داریم و هیچ جایی بهتر از لیوواردن برای این کار سراغ نداشتیم. سرزمینی با تاریخچه زبان مختص به خودش. مردم لیوواردن به دو زبان هلندی و فریسی صحبت می نمایند و تقریبا بر هر دو مسلط هستند، علاوه بر این، لیوواردن جمعیتی با 128 ملیت مختلف دارد؛ بنابراین این ساختمان و مرنام، جشنی برای چندزبانه بودنمان و در عین حال تبلیغی برای چندزبانه بودن است. نیمی از زبان های زنده دنیا، در خطر انقراض و فراموشی تدریجی هستند و این دلیل خوبی برای برپایی نمایشگاهی همچون سرزمین زبان ها است.
سرتاسر این نمایشگاه مجذوب کننده، از طریق حروف الفبایی چوبی که از سقف آویزان شده اند، محاط شده است. بیشتر معنی این واژه ها و حروف برای بازدیدنمایندگان معمولی ناشناخته و مبهم است. در سمت دیگر، 84 لامپ نئونی با رنگ های سفید، آبی، سبز و قرمز، روی نقشه دنیا یک مفهوم مشترک را با واژه های گوناگون از سرتاسر دنیا نشان می دهد. این تابلو از دور شبیه به رنگین کمان است و نشانگر این مفهوم که اگر همه مردم دنیا حتی اگر با زبان های مختلف هم دل شوند، رنگین کمانی از محبت همه کره خاکی را فرا خواهد گرفت.
با اینکه لیوواردن کوشش دارد که گویش های مختلف و زبان های گوناگون را زنده نگه دارد، به خودی خود درگیر یک مسئله زبان شناسی تاریخی است. این مسئله از قرن دهم میلادی تابه حال در خصوص نام این شهر وجود دارد. اگر به کتاب رکوردهای گینس مراجعه کنید، شهر لیوواردن را با تعداد 225 تغییر نام در رتبه اول متغیرترین نام شهر خواهید یافت؛ اما دلیل این تغییرات و اسامی مختلف برای یک شهر چیست؟
برای آغاز به سراغ نقشه جغرافیایی می رویم. زمین های شمال غربی استان فریسلند، از سه سمت از طریق جزر مد، تالاب و دریا احاطه شده است. این قسمت بخشی از پادشاهی هلند کنونی بود که در اواسط جنگ ناپلئونی در اوایل قرن نوزدهم تشکیل شد، درحالی که تمام اروپا تحت سیطره رهبر فرانسوی بود. هلندی ها این منطقه که به فریسلند کنونی تبدیل شده است را یک کشور دیگر و خارج از هلند می دانند.
همه ساختارهای شهری همچون شهرهای هلندی است، اما زندگی در این شهر کند است. ساکنان آن هم همچون خود منطقه، ساکت و آرام شده اند. همان طور که اگر مدتی با این مردم نشست و برخاست داشته باشید، متوجه خواهید شد که نسبت به همسایگان جنوبی خودشان، کم حرف تر هستند. این منطقه در انزوا کامل به سر می برد. تنها دلیلی که قومیت های مختلف فرانک ها، هلندی ها، فلمینگ ها، ساک سون ها و والون ها توانسته اند کنار هم باشند، انزوا و سکوت آن است. این تعداد قومیت بالا، سرآغازی برای تغییر نام و گویش بی شمار نام شهر لیوواردن است.
برای کسب اطلاعات بیشتر باید به تاریخ این شهر نگاه عمیق تر داشته باشیم. لیوواردن در گویش های مختلف تلفظ های گوناگونی داشته است: فریسی (لیوورد)، معادل هلندی (لیوواردن)، معادل دو گویش دیگر که در این منطقه وجود دارند (لیوادن و لییوادن). مسئله پیچیده تر این است که شهر با نام لویت در سایر نقاط استان فریسلند شناخته می گردد و از طرف دیگر دانشمندان لاتین زبان با لاتینه کردن زبان، نام شهر را به لویاردیا تغییر دادند. این کار را با استفاده از فونتیک ها انجام دادند.
تا سال 1804 هیچ سند رسمی دال بر نوشتار رسمی کلمات وجود نداشت و شما آزادانه می توانستید هر یک از دو واژه لیوورد تا لیوورت را بنویسید، زیرا ت و د تلفظ یکسانی داشتند، یا لیوورد (Lyouwerd)، لیوورد (Ljouwerd) یا لیوورد (Liouwerd) را به جای هم بنویسید.
هنگامی که تمام موارد را کنار هم می گذارید، پتانسیل زیادی برای تغییر هر از چندگاهی نام شهر می بینید. در حال حاضر معتبرترین فهرست برای اسامی شهر لیوواردن، لوحی با 225 نام است که به همت یک نقره کار در سال 1838 جمع آوری و ثبت شده است. این لوح بیانگر اهمیت این موضوع برای کسانی است که در این شهر زندگی می کردند. جمع نماینده این فهرست علاوه بر اسامی تمامی منابع تاریخی که نشانی از دلیل تغییر نام در آن بود را هم گردآوری نموده است.
در طول یک قرن، شهر ده ها نام مستعار داشته، برای مثال ما بین سال های 1500 تا 1530، هر دو سال نام شهر عوض شده است. تاریخ شهر دو کتاب چهارصدصفحه ای است که اسامی شهر از سال 1039 تا 1846 در جدولی طویل ثبت شده است. در اواخر قرن، تغییرات بیشتری رخ داد، زمانی که دانشگاه آموزشگاه علمی کانینکلیکا نوردلندر (زبان هلندی) یا آموزشگاه علوم سلطنتی هلند در سال 1864 و کانتینکلیک نوردلند یا انجمن سلطنتی جغرافیایی هلند در سال 1884 اولین فهرست از اسامی تمامی مکان های معروف را با توجه به قوانین نو، اعلام کردند. بعد از آن زبان هلندی و فریسی به یکدیگر نزدیک شدند و با یک استاندارد پیش رفتند.
بااین وجود، اسامی روستاهای هلندی، به صورت رسمی استانداردسازی نشده اند و هنوز هم نام های مختلفی برای هر یک از این مکان ها ممکن است وجود داشته باشد؛ بنابراین در قرن بیستم، تصمیم بر این شد که نام شهر در زبان هلندی به لیوواردن (Leeuwarden) و در زبان فریسی به صورت لیوورت (Ljouwert) نوشته گردد.
برای گردشگران، لیوواردن همچون یک نوشته معمایی روی همه لباس های نظامیان، پرچم و ساختمان های دولتی نگاشته شده است. تصویر پرچم این قسمت از هلند، شیر طلایی در زمینه پرچم سلطنتی، تاجی مزین به زمرد و عقیق بالای سر است. بیشتر مردم در خصوص نام این شهر تصور می نمایند که لئو به معنی شیر است؛ اما این حرف صحت ندارد. دقیق تر بخواهیم این نام را آنالیز کنیم، لیوو به معنی بدون باد و واردن به معنی تپه های کوچک، در زبان فریسی است. این منطقه بر روی سه تپه ساخته شده و همواره حفاظت شده مانده و درگیری در آن وجود نداشته است، از این رو به مکان صلح معروف شد.
منبع: کجارو / bbc.com