روستای تاریخی جاجا ، اصفهان Jaja - دروازه پرشیا

روستای تاریخی جاجا قدمتی افزون بر هزار سال دارد و 4 اثر از 8 اثر تاریخی این روستا در لیست آثار ملی ثبت شده است. روستای تاریخی جاجا در پنج کیلومتری شهر تیران و در 55 کیلومتری غرب اصفهان واقع شده است.

نکته قابل توجه آن که روستای جاجا با بافت مسکونی متراکم در منطقه ای کوهستانی استقرار یافته است که کوه های وجین بالا و وجین پایین در شرق و تپه قلعه در شمال شرقی روستا واقع شده اند. مصالح عمده به کار رفته در واحدهای مسکونی مشتمل بر خشت، گل، سنگ و آجر می باشد. سقف خانه ها مسطح و در پوشاندن آنها از چوب، سر شاخه های درختان و اندو گل یا قیرگونی استفاده شده است.

شکل خانه های روستایی از نوع معیشت خانوار روستایی تاثیر پذیرفته است و فضاهای درونی آن شامل: ایوان، حیاط، باغچه، سرویس بهداشتی، انباری، راهرو و تعدادی اتاق استراحت و خواب می باشد؛ بعلاوه عبور رودخانه مرغاب از میان روستا آب و هوایی خوش و چشم اندازهای طبیعی زیبایی به وجود آورده است؛ چنان که دو طرف حاشیه رودخانه و انبوه درختان کاشته شده بلند در سر سبزی فضای عمومی روستا تاثیر بسزایی گذاشته است.

از آثار تاریخی روستا می توان به قلعه قدیمی داخل روستای جاجا با 200 سال قدمت اشاره نمود که امروزه به صورت نیمه مخروبه در آمده است؛ اما با بهسازی و بهره برداری مناسب می توان این بنا را به یک جاذبه تاریخی تبدیل نمود. حمام، مسجد قدیمی، مساجد خان، سید تیران از دیگر جاذبه های تاریخی و مذهبی این روستا می باشند که پیشینه تاریخی روستا را به نمایش می گذارند.

باغ های میوه،آسیاب آبی،خانه های تاریخی با درهای سنگی و طبیعت بکر روستا از دیگر جاذبه های گردشگری جاجا است. این روزها خانه های قدیمی به وسیله اهالی خونگرم روستا بازسازی شده و آماده پذیرایی از گردشگران با نان خانگی و غذاهای سنتی است.

وجود چهار محله در روستا باعث شده که روستا اول به چهارجا و بعد به جاجا معروف شود. عامل استقرار این روستا وجود قلعه و کاروانسرا است که سبب اسکان تدریجی ساکنین شده است. روستا از شمال به مزرعه مستشاریه از جنوب به رودخانه مرغاب از شرق به شهر های رضوانشهر وتیران و از غرب به روستای ورپشت محدود می شود .

جاجا دارای آب آشامیدنی به وسیله چاه است که منبع آب آشامیدنی بر روی تپه ای در قسمت غرب روستا قرار گرفته است که مصرف آب به صورت لوله کشی بین خانه ها تقسیم شده است و بعلاوه سیستم آب آشامیدنی به شبکه آب روستایی متصل می باشد و تحت نظارت سازمان آب روستایی می باشد.